برقراری ارتباط دوستانه با دانش آموزان خجالتی

به گفته اکثر معلمانی که چند سال سابقه تدریس در مدرسه را دارند دانش آموزان کلاس به سه دسته خجالتی ها، پرحرف ها و حرف گوش کن ها تقسیم می شوند. برای مثال می توان به دانش آموزی اشاره کرد که در طول سال تحصیلی و در کلاس فقط به چهره معلم خود نگاه خنثی می کند، نه سوالی می پرسد و نه داوطلب حضور در پای تخته و جواب به سوالات می شود. یا دانش آموزانی که مدام با سایرین در کلاس صحبت کرده و تمرکز خود و بقیه دانش آموزان را بر هم می زنند.

در ادامه این بحث می خواهیم به بررسی چند راهکار بپردازیم تا ببینیم بهتر است با دانش آموزی که کم رو و خجالتی بوده و تمایل به برقراری ارتباط با معلم و همکلاسی هایش را ندارد چگونه برخورد کنیم تا ارتباط بهتری برقرار نماییم.

ویژگی های شخصیتی دانش آموزان خجالتی

گوشه گیری و تنها بودن در مدرسه را شاید بتوان به عنوان اولین مشخصه این دانش آموزان نام برد. آنها دوست ندارند و بعضا می ترسند با بقیه همکلاسی هایشان دوست شده و ارتباط برقرار کنند، معمولا بسیار حساس بوده و در برابر هر حرف یا برخوردی در لاک دفاعی خود فرو رفته و منزوی تر می شوند.

یکی از دانش آموزان من به شدت کم رو بود. به نحوی که حتی وقتی نام او را می پرسیدم یا سوال بسیار آسانی را مطرح می کردم با نگاه او مواجه می شدم. صدای او آنقدر پایین بود که هر بار می بایست دو تا سه بار از وی بخواهم حرفش را تکرار کند.

یکی دیگر از ویژگی های این دانش آموزان، کبود حس اعتماد به نفس است. آنها می ترسند هر چیزی که می گویند اشتباه بوده و مورد تمسخر اطرافیان خود واقع شوند. به گفته روانشناسان، این دسته از دانش آموزان معمولا در گفتگوهایی که با خودشان انجام می دهند احساس کوچکی را به خود تلقین کرده و قبل از هر اتفاقی تصور می کنند دیگران دارند پشت سرشان پچ پچ کرده و می خندند. در نتیجه ترجیح می دهند تا سکوت کرده و چنین چیزی را نبینند. حتی می توان به عکس العمل هایی مانند گریه کردن در زمان هایی که معلم با اصرار می خواهد وی پاسخ سوالی را بدهد اشاره نمود.

راهکارهای مناسب برای معلمان در چنین شرایطی

انجام بازی های مناسب در کلاس، صحبت با دانش آموزان، قصه گویی و مشاوره می تواند به تدریج سبب ساز ایجاد ارتباط دوستانه تری شود. برای مثال می توان صندلی بازی یا بازی هایی را نام برد که تا حدودی هیجان انگیز بوده و کم کم حس برنده شدن را برمی انگیزد. یا در مورد بخشی از دروس که آسان تر است از دانش آموزان خجالتی بخواهیم تا به عنوان معلم در کلاس، نقش ایفا کنند. بازی محبوب دیگر بین دانش آموزان و به ویژه دوران ابتدایی کلمه بازی است که با حرف انتهای هر کلمه باید کلمه جدیدی ساخته شود. در نظر گرفتن کارت جایزه برای دانش آموز برنده هم می تواند عامل خوبی برای شرکت در فعالیت های جمعی محسوب شود.

مورد دیگر برای افزایش ارتباط با سایرین می تواند این باشد که از دانش آموز خجالتی بخواهیم پیامی را به مدیر یا ناظم یا سایر مسئولان مدرسه انتقال دهد.

می توان فهرستی از کارهایی که انجام آنها برای این دسته از دانش آموزان مشکل است تهیه نمود و به تدریج وی را وارد این فعالیت ها نمود.

البته چنانچه وی در ابتدا تمایلی به این کارها نداشت نباید او را مجبور کرد تا حتما آنها را انجام دهد. زمان در اینجا نیز مانند بسیاری از مواقع می تواند یاری رسان باشد.