وبلاگ
ایجاد مهارت حل مسئله در دانش آموزان
اردیبهشت
احتمالا هر فردی که عنوان مهارت حل مسئله برای دانش آموزان را ببیند این برداشت را داشته باشد که دانش آموز یاد بگیرد چگونه یک مسئله ریاضی یا علوم را تجزیه، تحلیل و حل کند. اما در حقیقت، یادگیری حل مسئله، مهارتی است که مناست است هر فردی از دوران کودکی و پیش از مدرسه با آن آشنا شده و آموزش ببیند. اگر به سوالاتی که معمولا کودک خرسال از والدین و اطرافیانش می پرسد به درستی پاسخ داده شود و یا ذهن وی را به سمت پاسخ درست راهنمایی کندکم کم قابلیت حل مسئله در کودک افزایش یافته و تقویت می شود.
فواید یادگیری مهارت های حل مسئله
- بالا رفتن خلاقیت
- تسلط و مهارت بیشتر در حل مسائل ریاضی و تحلیلی
- افزایش توانمندی در مدیریت و رهبری در کارهای تیمی
- افزایش اعتماد به نفس
شاید از هر مدرس و معلمی بپرسید خواهد گفت که دانش آموزانی در کلاسش هستند که اگرچه موقع تدریس یک مطلب، آن را به خوبی یاد گرفته و پاسخ سوالات معلم خود را در کلاس درس می دهند اما در زمان امتحانات و با دیدن برگه ای حاوی چندین سوال نمی توانند به خوبی به سوالات پاسخ داده و به اصطلاح از پس امتحان خود برنمی آیند. حتی می توان گفت دانش آموزانی که به درستی با این مهارت ها آشنا هستند در جلسه امتحان کمتر دچار استرس و نگرانی شده و آرام تر هستند. اینجاست که نقش پررنگ مهارت حل مسئله و یادگیری آن وارد میدان می شود. اما راهکار مناسب در چنین مواقع و موقعیت های مشابه با آن چیست؟ در ادامه اقداماتی بیان می شود که می توان با تکیه بر آنها به نتایج مطلوبی دست یافت.
ابتدا مناسب است چارچوب کلی را در این مورد خاطر نشان کرده و سپس در ادامه به توضیح کافی در مورد آن بپردازیم.
- محیط مناسب برای حل مسئله
- زمان کافی برای حل مسئله
- انتخاب یک مسئله مناسب
- محیط مناسب حل مسئله
در قدم اول، دانش آموز باید بداند اگر اشتباه کند کار بدی انجام نداده و نترسد. زیرا در غیر این صورت، نمی تواند به خوبی رشد کرده و بنابراین، همیشه گزینه های ساده تر را انتخاب خواهد کرد. روانشناسان می گویند مواردی مانند تنبیه، تحقیر، توهین و عصبیت در مواقعی که کودک اشتباه می کند یا خندیدن و مسخره کردن او بدترین اقداماتی هستند که می توان انجام داد و نباید به هیچ وجه چنین اعمالی را در مسیر تعلیم و تربیت از آنها استفاده نمود. باید در نظر داشت که هدف نهایی، ایجاد مهارت حل مسئله و فکر کردن در مورد آن است و باید تمامی راه حل ها را مد نظر قرار داد. کودکان مانند بزرگسالان علاقه دارند عقاید و اظهار نظرشان شنیده شده و مورد توجه و حتی تشویق قرار بگیرد. نباید از این نکته غافل بود که تشویق درست و به موقع می تواند توانمندی های کودکان را در هر زمینه ای افزایش دهد.
- زمان مناسب حل مسئله
قطعا تجزیه و تحلیل و رسیدن به راه حل یک مسئله نیازمند زمان کافی است. آزمون و خطا نیز می تواند به مرور زمان این مهارت ارزنده را در کودک افزایش داده و نقش موثری در این باره داشته باشد. زمان هایی مانند تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات طولانی تر می توانند زمان های مناسبی برای مطرح و حل کردن یک مسئله به جهت تقویت حل مسئله باشند.
- انتخاب مسئله مناسب
حتما به ایت مسئله پی برده اید که غالب کنجکاوی های کودکان مربوط به محیط پیرامون آنها است. بنابراین، مطرح کردن یک مسئله مناسب، کار چندان سخت و پیچیده ای نیست. برای مثال می توان توجه کودک را به این مسئله جلب کرد که چگونه می توانیم به دوستمان زمانی که گریه می کند کمک کنیم؟ یا مثلا از کودک بپرسیم برای جشن تولدت چه کسانی را می خواهی دعوت می کنی و پگونه می خواهی با آنها بازی کرده و پذیرایی کنی؟ یا مثلا چگونه بند کفش خود یا دکمه های لباسمان را ببندیم؟ چطور به کابینتی که در آن خوراکی ها هستند برسیم؟
این سوالات و سوالات مشابه می تواند ذهن کودک را معطوف به یافتن راه حل ها کرده و لذا مهارت حل مسئله را در وی پرورش دهد.
